Είναι εσφαλμένη η εντύπωση ότι η αθλητική ψυχολογία απευθύνεται μόνο σε ποδοσφαιριστές υψηλού επιπέδου. Η ανάπτυξη των ψυχολογικών δεξιοτήτων στους νεαρούς ποδοσφαιριστές μπορεί να γίνει παράλληλα με την ανάπτυξη των φυσιολογικών ικανοτήτων τους. Όσο μικρότερος είναι ο ποδοσφαιριστής τόσο ευκολότερα αφομοιώνει τις ψυχολογικές τεχνικές, ώστε να βελτιώσει την απόδοση του.
- Οι ψυχολογικές δεξιότητες είναι:
- η διαχείριση του άγχους,
- η διαχείριση της διέγερσης,
- η ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης,
- η ανάπτυξη των θετικών συναισθημάτων,
- η ανάπτυξη κινήτρων και
- η καλλιέργεια του αυτοελέγχου.
Για την ανάπτυξη και καλλιέργεια αυτών των δεξιοτήτων χρησιμοποιούνται ψυχολογικές τεχνικές, τις οποίες πρέπει να εξασκούν συστηματικά οι αθλητές, όπως ακριβώς κάνουν στην προπόνηση. Οι τεχνικές αυτές είναι:
- ο αυτοδιάλογος,
- οι τεχνικές χαλάρωσης,
- ο καθορισμός στόχων,
- η ανάπτυξη της συνοχής της ομάδας και
- η ανάπτυξη της αυτοσυγκέντρωσης.
Ο ρόλος του προπονητή
Η αθλητική ψυχολογία των ποδοσφαιριστών εφαρμόζεται γενικότερα στο περιβάλλον των νεαρών ποδοσφαιριστών, από τους προπονητές και τους γονείς. Ο προπονητής ποδοσφαίρου που γνωρίζει τις βασικές αρχές της αθλητικής ψυχολογίας, μπορεί να χειριστεί καλύτερα τις καταστάσεις στις προπονήσεις και τους αγώνες.
Ο προπονητής πέρα από το αγωνιστικό μέρος πρέπει να εφαρμόζει τις αρχές της αθλητικής ψυχολογίας και να παρακινεί τους ποδοσφαιριστές των ακαδημιών, να διαχειρίζεται τις μεταξύ τους σχέσεις, να φροντίζει για την ηθική ανάπτυξη των παιδιών, να δημιουργεί θετικό κλίμα και να προσέχει το στιλ διδασκαλίας που ακολουθεί.
Ο προπονητής θα πρέπει να συζητάει με τους αθλητές, να παρακολουθεί την πορεία των στόχων τους, να τονίζει την ατομική τους βελτίωση, να προσέχει τον τρόπο επιβράβευσης και τιμωρίας των ποδοσφαιριστών και να βρίσκει κίνητρα για καλύτερη συμμετοχή στις προπονήσεις.
Ο προπονητής πρέπει να είναι πάντα ενήμερος για την ψυχολογική κατάσταση των μικρών ποδοσφαιριστών. Πρέπει να ενδιαφέρεται για εξωγηπεδικά γεγονότα τα οποία και μπορεί να προκαλέσουν την έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης και να οδηγήσουν σε μειωμένη απόδοση και πιθανούς τραυματισμούς. Επίσης πρέπει να δίνει ιδιαίτερη προσοχή στις δυσάρεστες αλλαγές της συμπεριφοράς των ποδοσφαιριστών και να τους βοηθάει να τις ξεπεράσουν.Ένας τραυματισμός στο ποδόσφαιρο μπορεί να είναι και απόρροια:
- της έλλειψης αυτοσυγκέντρωσης,
- της χαμηλής ψυχικής ετοιμότητας,
- της αρνητικής ψυχικής διάθεσης,
- της χαμηλής αυτοεκτίμησης,
- της κούρασης από την προπόνηση και
- της έλλειψης κοινωνικής υποστήριξης.
Ο προπονητής έχει το ρόλο του ηγέτη για τους μικρούς ποδοσφαιριστές και πρέπει να το αποδεικνύει αυτό τόσο με τις προπονητικές του ικανότητες, όσο και με την ικανότητα του στη διαχείριση κρίσεων εντός της ομάδας. Πετυχημένος προπονητής-ηγέτης είναι αυτός που εμπνέει εμπιστοσύνη και αυτοπεποίθηση στους νεαρούς ποδοσφαιριστές και φέρνει στην ομάδα αγωνιστικά αποτελέσματα.
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην κριτική:
Μαθαίνει να κατακρίνει.
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην έχθρα:
Μαθαίνει να καυγαδίζει.
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην ειρωνία:
Μαθαίνει να είναι ντροπαλό.
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην ντροπή:
Μαθαίνει να είναι ένοχο.
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην κατανόηση:
Μαθαίνει να είναι υπομονετικό.
Αν ένα παιδί ζει μέσα στον έπαινο:
Μαθαίνει να εκτιμά.
Αν ένα παιδί ζει μέσα στη δικαιοσύνη:
Μαθαίνει να είναι δίκαιο.
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην ασφάλεια:
Μαθαίνει να πιστεύει.
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην επιδοκιμασία:
Μαθαίνει να έχει αυτοεκτίμηση.
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην παραδοχή και φιλία:
Μαθαίνει να βρίσκει την αγάπη μέσα στον κόσμο.